Tegenstelling tussen oost en west in de romans van Couperus

De tegenstelling tussen 'het oosten' en 'het westen' is een thematiek die een centrale rol speelt in de historische romans van Couperus. Aan de hand van drie van deze romans, Iskander, Xerxes en de Berg van licht, gaan we kijken hoe deze tegenstelling tot uiting komt en wat voor invloed deze heeft op zowel het verhaal als op het hoofdpersonage.

De berg van licht

In de berg van licht wordt de opkomst en ondergang van de Romeinse keizer Helegabalus beschreven. Geboren in het oosterse Emessa, het centrum van de verering van de zonnegod Baal, is Bassianus, de oorspronkelijke naam van de keizer, hogepriester van de cultus. Als hij door zijn ambitieuze grootmoeder op de troon van het Romeinse Rijk wordt gezet en naar Rome vertrekt, zet hij zijn oosterse levensstijl onverminderd voort. Aanvankelijk zijn de westerse Romeinen onder de indruk van al deze oosterse weelde, maar hoe lang duurt het voor hun westerse nuchterheid de overhand krijgt? De tegenstelling tussen oost en west in 'De berg van licht'

Iskander

De roman Iskander beschrijft de veroveringstochten van Alexander de Grote, die van Griekenland tot India zijn naam liet gelden. Geliefd onder zijn mannen, is hij het toonbeeld van westerse waarden als vrijheid en gelijkheid. Maar zijn veroveringstochten brengen hem steeds verder naar het oosten. Hoe lang voordat hij verzwolgen zal worden, onder leiding van zijn eunuch Bagoas, in de mystieke oosterse weelde en de geneugten van de zoete wijn? De tegenstelling tussen oost en west in 'Iskander'

Xerxes

De strijd die in Xerxes gevoerd wordt, de Grieken tegen de Perzen, is een directe clash tussen het vrije, democratische westen in de vorm van de Grieken en de door een absoluut monarch geregeerde Perzen. Er ontstaat een direct conflict tussen de hoogmoedige Perzische vorst Xerxes, die elk advies in de wind slaat en de Atheense generaal Themistokles, die juist de democratie omarmd en zo tot de juiste beslissingen komt. De tegenstelling tussen oost en west in 'Xerxes'